Beschrijving

In de BoereGoed Buurtkas telen we Yacon (appelwortel)

De wortel van de plant die oorspronkelijk uit het Andes-gebergte komt kan rauw gegeten worden in salades e.d. en is lekker zoet door het stofje inule. De knol kan worden gefrituurd, gewokt en gekookt.
Yacon staat bekend dat het een gunstige bijdrage zou leveren tegen obesitas en diabetes.

Ons uitgangsmateriaal van de Yacon is vrij bijzonder en komt van een biologische teler uit Oostenrijk . We telen het nu in de Buurtkas, maar ook bij Hodenpijl in Schipluiden.

Yacon is weer zo’n typische knol, waar we in Nederland nauwelijks van gehoord hebben. We komen het als verse knol dan ook erg weinig tot niet tegen in winkels en markten. Dat is best jammer, want yacon is niet alleen ontzettend gezond, maar het kan ook dienen als de perfecte vervanging voor suiker. Door de huidige gezonde trend zijn we yacon, of yakon steeds vaker gaan tegenkomen in moestuintjes, en biowinkels. Daar liggen de grote knollen in een bak vol aarde. Wat is yacon nu precies? En hoe gezond is het? Wat kun je ermee?

 

wat is yacon?

Yacon is een ondergrondse knolsoort, die zijn oorsprong vindt in Peru. Daar wordt het ook wel ” apple of the earth” genoemd. Yacon groeit en bloeit, in wel 400 varianten, grotendeels in de hooglanden van de Amazone en overlopen in de sneeuwtoppen van de oeroude Andes gebergte. Zowel de vroegere bevolking ( de oude Inca’s) als de huidige bevolking nuttigen deze knol al duizenden jaren, en yacon is daar dan net zo gewoonlijk als bij ons de aardappel is. De bloem van de yaconplant zelf lijkt nog het meest op een zonnebloem, en dat is niet zo vreemd, het is namelijk familie van de zonnebloem. De yacon plant kan tot twee meter hoog worden en de bloem kleurt prachtig geel aan het eind van het bloei- seizoen. De yacon planten groeien het gehele jaar door, en is dus niet seizoensgebonden. De plant is niet gevoelig voor plagen/ziekten en is niet winterhard. Daarom worden de knollen  vanaf eind September, voor de vorstperiode, geoogst.

 

De knollen kun je op een koele, donkere plek erg lang bewaren. Hoe langer je de knollen bewaart, hoe zoeter ze worden. De plant procuceert, en dat is vrij uniek, twee soorten knollen. Dit zijn de zogenoemde ” broedknollen, deze zijn roodkleurig en hebben een wit groeipuntje voor de vermeerdering, en de eetknollen , die bruin/rood zijn van kleur en nog het meest lijken op de zoete aardappelen.  De broedknollen worden meestal bewaard in een gekoelde ruimte om het volgende jaar weer opnieuw te kunnen planten. Wij consumeren enkel de eetknollen. In Nederland kunnen we de yacon ook prima verbouwen, en dit gebeurt dan her en der ook in diverse moestuinen.

 

Yacon heeft een zeer bijzondere zoete smaak. Het wordt nog het meest vergeleken met een mix tussen karamel en stroop, met een vleugje bloemensmaak ( viooltjes) . Yacon wordt dan ook veel gebruikt om suiker te vervangen in de vorm van een siroop gegoten. Vooral de siroop heeft een kenmerkende karamelsmaak. De zoete smaak dankt de yacon aan de extreme hoeveelheden inuline. Sommigen vergelijken de zoete smaak ook met watermeloen.

 

zeer gezonde eigenschappen

Waarom yacon nog zo vreselijk onbekend en daardoor onbemind is, kunnen we ons werkelijk gaan afvragen. Zeker gezien de zeer gunstige effecten op onze gezondheid, zou yacon wel ” het gezonde voedsel” van de toekomst kunnen worden. Het heeft namelijk nogal wat prachtige voordelen:

• het bezit zeer weinig calorieën
• het bezit een zeer lage waarde op de glycemische index
• yacon bezit de grootste hoeveelheid F.O.S  ( fructooligosaccharide) van alle bekende voedingsbronnen ter wereld. F.O.S is ook beter bekend onder de verzamelnaam inuline

F.O.S , ook bekend als fructooligosaccharide,is een speciaal type fructose wat het lichaam onverteerd weer verlaat. Hierdoor vinden er nauwelijks tot geen schommelingen plaats in de bloedsuikerspiegel. Tevens zorgt F.O.S voor een prebiotische werking , in het bijzonder op de lactobaccillus  en de bifido bacterie. Deze twee dragen samen met talloze andere bacterie in ons spijsverteringsstelsel bij aan een gezond en goed werkend darmstelsel. F.O.S bezit tevens een adapterende eigenschap door de gezonde bacterie-groei te stimuleren en de schadelijke ( toxische) bacterie-groei in de darmen af te remmen. Dit laatste is extreem belangrijk, om tot een goede en maximale opname van voedingsstoffen uit ons voedsel te komen.

Yacon is, zoals je hierboven hebt kunnen lezen dus rijk aan F.O.S, wat beter bekend is onder de verzamelnaam inuline. Het type fructose wordt in zeer beperkte mate in het bloed opgenomen. Dit heeft vooral voor diabetici een zeer gunstige invloed. Zeker als verse rauwe knol, is yacon voor diabetes-patiënten een interessant superfood. Yacon bestaat voornamelijk uit water en inuline. Dit levert dan ook een geringere voedingswaarde op dan de knollen die zetmeel bevatten. Inuline is zeer geliefd voor de vele stammen mirco-organismen in onze ingewanden. Dit zorgt voor de prebiotische werking. Inuline wordt in de industrie vooral gebruikt als zoet en vetvervanging in laagcalorische producten. Hiervoor wordt cichorei voornamelijk ingezet. Er is gekeken, of yacon ook een mogelijk alternatief kon zijn, maar metingen gaven aan dat het gehalte in yacon te laag was voor industriële winning. Ook werd geconstateerd dat de gemiddelde ketenlengte van het molecuul inuline te kort was. Het is misschien mede hierom, dat de knol nog altijd in een vergeet hoekje zit. Het is niet al te interessant voor de industrie.

Wat kun je ermee?

Helaas is de yacon, ook wel appelwortel genoemd, als verse knol zeer zeldzaam in zijn soort op de Nederlandse markt. Je komt ze zeer zelden tegen in de biowinkel, of op de markt. Ook bieden sommige toko’s de knollen aan. Maar we moeten het helaas toch vooral nog doen met yacon in poedervorm, als siroop, en als gedroogd blad. Dit laatste, de gedroogde bladeren van de yaconplant, zou wel eens een zeer gunstige werking kunnen hebben op diabetes. Dit is echter nog niet officieel onderbouwd, en dus blijft dit twisten.

De gedroogde bladeren worden gebruikt om thee van te trekken. Als poeder en siroop wordt yacon veel gebruikt als vervanger voor suiker. En het poeder wordt ook gebruikt als voedingssupplement. De knol kan rauw worden gegeten, sterker, zo profiteer je ook het meeste van alle gezonde voordelen. Omdat de yacon voor zo’n 90% uit water bestaat, heeft de knol een crunchy-bite en smaakt het fris-zoet. Je kunt de knol rauwe in blokjes verwerken in tal van gerechten als salades. Je kunt de knol ook koken, bakken en roerbakken. Hierdoor wordt de smaak wat milder.Net als de zoete aardappel, kan yacon bij overconsumptie leiden tot winderigheid en ook diaree.

info van: